Asbest Herkennen en de risico's voor gezondheid
Asbest werd ooit gezien als wondermateriaal met zijn sterke, brandwerende en isolerende eigenschappen. Het is een natuurlijk mineraal dat uit hele fijne vezels bestaat en het was vooral in de vorige eeuw razend populair in allerlei toepassingen. Tot men zich bewust werd van de ernstige gezondheidsrisico's. De vezels kunnen bij inademing diep in de longen doordringen en ernstige aandoeningen zoals mesothelioom, asbestose en longkanker veroorzaken.
Maar waar is asbest vaak te vinden? Door de veelzijdigheid van het materiaal werd het in talloze producten verwerkt. Vooral in gebouwen gebouwd voor de jaren '90 is asbest te vinden. Dakbedekking en golfplaten bevatten vaak asbest, omdat het materiaal goed weerstand biedt tegen weersinvloeden. Ook in vloertegels, vensterbanken, schoorsteenpijpen en in sommige gevallen zelfs in huishoudelijke apparaten zoals oude strijkijzers en haardrogers komen asbestvezels voor.
Een andere beruchte toepassing van asbest was als isolatiemateriaal. Het werd vaak ingezet als spouwmuurisolatie of rond verwarmingsbuizen en ketels. Ook in plafondplaten en wandbekleding kan asbest zijn verwerkt. In scholen en openbare gebouwen werden vaak akoestische plafonds geïnstalleerd die uit asbestplaten bestonden.
Vloerzeil, voornamelijk geproduceerd tot in de jaren '80, kon ook asbest bevatten, net als lijmen en kit gebruikt om het te bevestigen. Zelfs bij het simpel verwijderen van zo'n oude vloer kunnen vezels vrijkomen en risico's voor de gezondheid opleveren.
De lijst gaat verder met asbestcement, een composietmateriaal waarin asbestvezels zijn vermengd met cement om het sterker te maken. Dit materiaal vind je terug in gevelbekleding, bloembakken, water- en rioolbuizen.
Elektrische installaties zijn ook niet vrij van asbest. Vanwege zijn hittebestendige kwaliteiten werd het vaak gebruikt in elektrische schakelborden, rond bedrading en in stoppenkasten.
Asbest werd zelfs in personenauto’s gebruikt, meestal in remvoeringen en koppelingsplaten. Tijdens het slijtageproces kunnen hieruit vezels vrijkomen. Deze praktijk is nu verboden, maar bij het sleutelen aan oude auto's kan men nog steeds in contact komen met deze materialen.
Aangezien het gebruik van asbest pas eind de jaren '90 verboden werd, komen we het nog steeds tegen, en dan vooral in oudere gebouwen. Voor wie een huis koopt of renoveert, is het essentieel om een asbestinventaris op te stellen. Dit document brengt de aanwezigheid van asbesthoudende materialen in kaart en geeft richtlijnen voor een veilige omgang of verwijdering ervan.
De herkenning van asbest in producten is niet altijd eenvoudig. Asbestvezels zijn met het blote oog niet te zien en niet elk asbesthoudend materiaal ziet er hetzelfde uit. Het varieert van harde, broze panelen tot meer flexibele producten zoals asbestvilt. Soms is een monstername en laboratoriumanalyse vereist om vast te stellen of een materiaal asbest bevat.
Ook al is de verwijdering van asbest gereguleerd en zijn er strenge procedures voor de afhandeling, de verwijdering ervan uit onze leefomgeving gaat traag. Veel mensen leven in onwetendheid over de aanwezigheid van asbest in hun woning of werkplek. Daarom is het cruciaal dat informatie over asbest en de potentiële gezondheidsrisico’s breed beschikbaar wordt gesteld en dat eigenaars en beheerders van gebouwen actie ondernemen om asbest op een veilige manier te laten verwijderen.
