Kunnen huurders eisen dat asbest wordt verwijderd voordat ze een huurcontract ondertekenen
Asbest is een onderwerp dat de gemoederen bezighoudt en terecht, want het kan gezondheidsrisico's met zich meebrengen. In België bevatten vele oudere gebouwen nog asbesthoudende materialen. Dit roept vragen op bij huurders over de aanwezigheid van asbest in hun potentieel nieuwe woning. De vraag die vaak opduikt is of huurders kunnen eisen dat asbest wordt verwijderd voordat ze een huurcontract ondertekenen. Om deze vraag te beantwoorden, moeten we kijken naar de wetgeving rond asbest, de verplichtingen van verhuurders en de rechten van huurders.
In de eerste plaats is het belangrijk om te begrijpen wat asbest precies is. Asbest is een verzamelnaam voor een aantal in de natuur voorkomende mineralen die zijn samengesteld uit fijne, vezelige kristallen. Jarenlang werd asbest toegepast in bouwmaterialen vanwege de brandwerende eigenschappen en de goede isolatie. Maar in de jaren '90 van de vorige eeuw is men zich bewust geworden van de gezondheidsrisico's. Het inademen van asbestvezels kan namelijk ernstige ziektes veroorzaken zoals asbestose, longkanker en mesothelioom, een kanker die de bekleding van de borstkas en de buikholte aantast.
Vanaf 1998 is het gebruik van asbest in België strikt verboden. Echter, gebouwen die voor deze periode zijn opgetrokken, kunnen nog steeds asbest bevatten. Verhuurders hebben bepaalde verplichtingen wanneer het gaat om asbest in huurwoningen. Hoewel er geen expliciete wet is die stelt dat asbest moet worden verwijderd voordat een huurcontract wordt ondertekend, is er wel een algemene zorgplicht die de verhuurder moet naleven. Dit houdt in dat de verhuurder ervoor moet zorgen dat de woning die hij verhuurt veilig is voor de gezondheid van de huurder.
Nu komt de cruciale kwestie: kunnen huurders eisen dat asbest wordt verwijderd? Strikt genomen kunnen huurders dit niet direct eisen voor ze een contract ondertekenen. Er bestaat in België echter wel een regelgeving die huurders beschermt tegen gezondheidsrisico's in de vorm van het ‘huurdecreet’ dat van toepassing is in Vlaanderen. Volgens dit decreet moet de woning bij aanvang van de huur voldoen aan bepaalde veiligheids-, gezondheids- en woningkwaliteitseisen. Als tijdens een inspectie blijkt dat er asbest aanwezig is dat een direct risico vormt voor de huurder, kan dit leiden tot ongeschiktheid van de woning. Dit heeft onder andere tot gevolg dat een huurder het recht heeft om de verwijdering van asbest te vragen als zijn gezondheid in het gedrang komt.
Het is daarom van belang voor zowel huurders als verhuurders om een asbestinventaris op te maken van het gebouw. Via zo'n inventarisatie wordt vastgesteld waar en in welke conditie het asbest zich bevindt. Als het asbest in goede staat is en er geen vezels vrijkomen, dan is het risico minimaal en is onmiddellijke verwijdering vaak niet nodig.
Wanneer het asbest zich echter in slechte staat bevindt, of wanneer het risico bestaat dat vezels kunnen vrijkomen door werkzaamheden, slijtage of anderzijds, dan wordt het een ander verhaal. In zulke gevallen kan een huurder via verschillende wegen aandringen op maatregelen, al dan niet via juridische bijstand.
Het is ook goed om te weten dat er subsidies en premies bestaan voor het verwijderen van asbest uit woningen. Dit kan voor verhuurders een stimulans zijn om toch actie te ondernemen en preventief asbest te laten verwijderen. Voor huurders is het raadzaam om voor het tekenen van een huurcontract navraag te doen naar de aanwezigheid van asbest en de conditie ervan.
Educatie speelt ook een belangrijke rol in het omgaan met asbest. Zowel huurders als verhuurders doen er goed aan om zich te informeren over de eigenschappen van asbest en de regelgeving die ermee gepaard gaat. Kennis is macht, en dat geldt zeker in situaties waar gezondheidsrisico's een rol spelen.
Verder is het aan te raden dat huurders en verhuurders samenwerken om tot een oplossing te komen wanneer asbest gevonden wordt in een huurwoning. Open communicatie en een goede samenwerking kunnen helpen om de juiste stappen te nemen voor de verwijdering van asbest en om te zorgen voor een veilige woonomgeving.
De aanpak van asbest vereist expertise en nauwkeurigheid. Het verwijderen van asbest dient altijd te gebeuren door gecertificeerde professionals die de juiste beschermingsmiddelen dragen en die ervoor zorgen dat de vezels zich niet verspreiden. Diy-acties zijn ten strengste af te raden vanwege de gezondheidsrisico's die daaraan verbonden zijn.
In de Belgische context is het dus niet zo dat huurders zonder meer kunnen eisen dat asbest wordt verwijderd voordat zij een huurcontract ondertekenen. Wel hebben zij rechten die hen beschermen en die gebruikt kunnen worden om een veilige woonomgeving af te dwingen. Verhuurders doen er ook goed aan om proactief te zijn in het omgaan met asbest, om eventuele geschillen en gezondheidsproblemen te voorkomen.
