Omgaan met asbest in en om het huis
Asbest was ooit een veelgebruikt materiaal in de bouwsector vanwege zijn goede isolerende eigenschappen en weerstand tegen hitte en chemicaliën. Echter, door de jaren heen is duidelijk geworden dat blootstelling aan asbestvezels ernstige gezondheidsrisico's met zich mee kan brengen, zoals asbestose, longkanker en mesothelioom. In België zijn de regelgeving en richtlijnen rondom het omgaan met asbest daarom strikt geworden om de gezondheid van inwoners te beschermen.
Wanneer je in en om het huis asbesthoudende materialen zoals afvoerpijpen, plafondplaten, kit, vloerzeil en vensterbanken aantreft, is het van groot belang om voorzichtig te werk te gaan. Het allerbelangrijkste is om geen asbest te verstoren als er geen directe noodzaak is. Asbest is namelijk pas gevaarlijk wanneer de vezels loskomen en ingeademd kunnen worden.
Mocht het toch noodzakelijk zijn om asbesthoudend materiaal te verwijderen of bij renovaties waarbij asbestvezels vrij kunnen komen, dan is het aanbevolen om een gecertificeerde professional in te schakelen. Deze professionals hebben de vereiste training gevolgd om asbest veilig te kunnen verwijderen en beschikken over de juiste uitrusting om dit te doen.
Bij kleine hoeveelheden asbest, zoals in sommige particuliere situaties, kun je soms zelf maatregelen nemen, mits je de strenge veiligheidsvoorschriften volgt. Dit omvat het dragen van geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen zoals een FFP3 ademhalingsmasker, beschermende kleding en handschoenen. Het gebied moet goed worden afgesloten om verspreiding van vezels te voorkomen en tijdens het werk moet vochtig maken van het asbest plaatsvinden om het vrijkomen van stof te minimaliseren.
Het verwijderde asbest en vervuilde materiaal moeten dubbel verpakt worden in stevige plastic zakken die gelabeld zijn met een asbestwaarschuwing. Deze zakken mogen niet samen met regulier afval worden weggegooid; ze moeten naar een gespecificeerd stortplaats of inzamelpunt voor asbesthoudend afval worden gebracht.
Wanneer je te maken hebt met asbestcementproducten zoals golfplaten of leidingen, is er sprake van een iets lagere risicovorm omdat de vezels stevig in het cement verankerd zitten. Deze materialen dienen echter nog altijd met veel zorg behandeld te worden. Schuren, zagen of breken van deze producten zorgt voor blootstelling aan losse vezels en moet daarom voorkomen worden.
In België is de verwijdering van asbestplaten op daken sinds 1998 aan banden gelegd en vanaf 2024 geldt een verbod op alle asbestdaken. Er zijn subsidies beschikbaar gesteld voor eigenaren die hun asbestdak willen laten vervangen. Het plan is om België tegen 2034 asbestveilig te maken, wat inhoudt dat asbest op een veilige manier uit de leefomgeving is verwijderd.
Daarnaast wordt vanuit de overheid bijgehouden waar asbest zich bevindt in openbare gebouwen en infrastructuren. Er is een asbestinventaris die moet worden bijgehouden bij verkoop of verhuur van gebouwen, en het is de verantwoordelijkheid van de eigenaar om informatie over asbest te verstrekken aan potentiële kopers.
Verder is het van belang om bij aanschaf of renovatie van een woning bewust te zijn van de mogelijke aanwezigheid van asbest. Een asbestinventaris of -inspectie kan hierbij helderheid verschaffen. De aanpak van asbest vraagt om een doordachte en professionele benadering. Dit is niet alleen vanwege de mogelijke gezondheidsrisico’s maar ook omdat de Belgische wetgeving voorschrijft dat men zorgvuldig moet omgaan met dit materiaal.
Maak altijd een risico-analyse voordat je besluit om asbest zelf te verwijderen. Als je het zelf wilt doen, informeer dan bij je lokale overheid naar de geldende voorschriften en mogelijkheden voor het volgen van een cursus. Hierdoor word je bewust van de risico’s en leer je hoe je op een veilige manier kunt werken met asbest.
De Belgische overheid moedigt het veilig en verantwoord omgaan met asbest aan door voorlichting te geven en streng toe te zien op naleving van de regelgeving. Dit resulteert in een gezondere woon- en werkomgeving voor iedereen. Met de juiste kennis en aanpak vormt de omgang met asbest in en om het huis geen onoverkomelijk probleem. Toch blijft waakzaamheid geboden, want de gevaren van asbest zijn niet te onderschatten. Laat bij twijfel altijd een expert naar het materiaal kijken.
Asbest mag dan minder gebruikt worden dan voorheen, het is nog steeds aanwezig in veel oudere gebouwen en huizen. Als het gaat om het omgaan met asbest, staat veiligheid altijd voorop. Met de juiste voorzorgsmaatregelen en richtlijnen kunnen de risico's die gepaard gaan met asbest tot een minimum worden beperkt. Het is de verantwoordelijkheid van iedere bewoner, bouwprofessional en overheid om ervoor te zorgen dat dit gevaarlijke materiaal geen bedreiging meer vormt voor de volksgezondheid.
België is vastberaden in haar strijd tegen asbest en werkt hard aan het asbestveilig maken van de leefomgeving. Hoewel complete eliminatie van alle asbest misschien niet meteen haalbaar is, is het de gedeelde inspanning die zal leiden tot een gezondere toekomst zonder de schadelijke effecten van dit materiaal. Door bewustzijn te creëren en het volgen van de richtlijnen en regelgeving te stimuleren, draagt iedereen bij aan een veiliger thuis en milieu voor de huidige en toekomstige generaties.
