Recente ontwikkelingen in de wetgeving van Vlaanderen met betrekking tot asbest
Asbest was ooit een wondermiddel, bestempeld om zijn brandwerende en isolerende eigenschappen, maar vandaag de dag is het een synoniem voor gezondheidsrisico’s en strenge regelgeving. In Vlaanderen heeft men de afgelopen jaren significante stappen ondernomen om de aanwezigheid van asbest in onze leefomgeving aan te pakken. Wettelijke kaders zijn geschapen en continu bijgeschaafd om de blootstelling aan asbestvezels te beperken en uiteindelijk de verwijdering ervan te bewerkstelligen.
In 2018 onthulde de Vlaamse regering haar plannen voor een asbestafbouwbeleid met als doel Vlaanderen tegen 2040 asbestveilig te maken. Belangrijke pijlers onder dit beleid zijn de inventarisatie van asbest en het stimuleren van de verwijdering ervan. Eigenaars van gebouwen gebouwd voor 2001 zijn verplicht een asbestinventaris op te stellen wanneer zij renovatiewerken uitvoeren of het gebouw verkopen. Deze inventarisatie moet uitgevoerd worden door gecertificeerde experts en is cruciaal om een goed beeld te krijgen van de aanwezige asbest in Vlaanderen.
Daarnaast zijn er subsidieprogramma’s in het leven geroepen om de sanering van asbesthoudende materialen te versnellen. Zo kunnen zowel particulieren als bedrijven financiële ondersteuning krijgen voor het verwijderen van asbestdaken en -gevels. Asbestdaken vormen immers een groot risico omdat ze door weer en wind kunnen afslijten en daardoor asbestvezels kunnen vrijkomen.
Het verwijderen van asbest is niet zonder risico en daarom is er ook strikte wetgeving over hoe deze werkzaamheden moeten plaatsvinden. De Vlaamse overheid heeft strengere normen ingevoerd voor de opleiding en certificering van asbestverwijderaars. Bovendien moeten de werken uitgevoerd worden met respect voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers en omwonenden, waarbij het voorkomen van verspreiding van asbestvezels centraal staat.
De regelgeving rond asbest wordt ondersteund door inspecties en sancties. De Vlaamse milieu-inspectie controleert op naleving van de regelgeving en kan boetes opleggen wanneer men zich niet aan de regels houdt. Ook is er een verplichting gekomen voor een asbestattest, dat model staat voor de car-pass, om transparantie te garanderen bij de verkoop van gebouwen.
Niet alleen de overheid treedt op, ook burgers worden aangespoord om actie te ondernemen. Door middel van bewustwordingscampagnes wordt informatie verschaft over de gevaren van asbest en het belang van een correcte afhandeling bij de ontdekking ervan. Het gaat hier niet alleen om grote sloop- of renovatiewerken, maar ook om kleine klusjes in en rondom het huis waarbij asbesthoudende materialen betrokken kunnen zijn.
België heeft bovendien te maken met Europese regelgeving die implicaties heeft voor het nationale asbestbeleid. De Europese Unie streeft naar een hoog niveau van bescherming van de gezondheid van de bevolking en scherpt regelmatig de grenswaarden voor blootstelling aan asbestvezels aan. Dit betekent voor Vlaanderen dat het haar wetgeving regelmatig moet evalueren en indien nodig aanpassen.
Het lijkt een moeilijke en lange weg voor het asbestvrij maken van Vlaanderen en de recente ontwikkelingen in de wetgeving vormen slechts een startpunt. Continu onderzoek naar de aanwezigheid van asbest en de effecten op de gezondheid blijven van cruciaal belang. Ook is de praktische uitvoering van de wetgeving en het toezicht hierop een enorme uitdaging. De samenwerking tussen overheid, gespecialiseerde bedrijven en de burgers zelf zal blijvend gestimuleerd en gecoördineerd moeten worden om de doelstellingen te bereiken.
De bewustwording groeit en de regelgeving evolueert, maar we staan nog voor tal van uitdagingen. Nieuwe technologieën en methoden voor de verwijdering en verwerking van asbest dienen ontwikkeld en verfijnd te worden. Alleen zo kan Vlaanderen de ambitieuze doelstellingen realiseren en een asbestveilige omgeving creëren voor toekomstige generaties.
Om de gevaarlijke stof asbest uit onze leefomgeving te verwijderen is er een concrete en doortastende aanpak nodig. De recente wetgeving in Vlaanderen reflecteert een commitment om deze historische nalatenschap aan te pakken. Elk jaar dat er voorbijgaat is een stap dichter bij een milieu waar de lucht die we inademen vrij is van de verborgen gevaren van asbest.
Met deze nieuwe maatregelen en de constante druk om te blijven innoveren, toont Vlaanderen aan dat het serieus werk wil maken van het asbestprobleem. Hoewel we nog lang niet op ons einddoel zijn, zorgen de recente ontwikkelingen in de wetgeving ervoor dat er structureel gewerkt kan worden aan een asbestveiliger Vlaanderen. Daarmee bouwen we aan een duurzame en gezondere toekomst voor iedereen.
